ม้าพันธุ์ฟรีเชี่ยน Friesian, the Black Beauty

ม้าพันธุ์ฟรีเชี่ยน Friesian, the Black Beauty

ม้าพันธุ์ฟรี เชี่ยนเป็นม้าที่คนไทยไม่ค่อยคุ้นเคยนัก เนื่องจากเป็นม้าที่มีแหล่งกำเนิดที่ประเทศ เนเธอร์แลนด์ หรือ ฮอลแลนด์หรือฮอลันดาในสมัยโบราณนั่นเอง ในปัจจุบันก็เริ่มได้มีกลุ่มคนรักม้าได้เริ่มนำฟรีเชี่ยนเข้ามาเมืองไทยบ้าง แล้ว เท่าที่ทราบก็มีคอกของน้องพลอย แห่งปางช้างอยุธยา และอีกแห่งคือภูผาหมอก ที่มีพ่อม้าเข้าประจำการแต่มิตรรักนักเพลงแล้ว ม้าสายนี้มีลักษณะเด่นคือมีขนสีดำมันสนิทไม่มีสีอื่นแซม การวางเท้าเวลาทร็อทยกขาหน้าสูงมาก แลดูสวยงาม อุปนิสัยนิ่งว่านอนสอนง่ายและติดไปทางค่อนข้างจะคึกคัก ร่างกายกำยำล่ำสัน ส่วนสูงมีตั้งแต่ 15 -17 แฮนด์ แผงขนคอหนาดกรวมทั้งขนหน้าผาก หางยาวแตะพื้น ข้อเท้ามีพู่ห้อยระย้าสวยงาม (feather )
ม้าฟรีเชี่ยนมีแหล่งกำเนิดที่ เมือง ฟรีซแลนด์( Friesland) ประเทศเนธอร์แลนด์ ดินแดนกังหันสีส้ม แม้ว่าสัดส่วนของเขาจะละม้ายไปทางม้างาน ( draft horse) แต่ฟรีเชียนนั้นมีรูปร่างที่สง่างามและแลดูปราดเปรียวกว่าเยอะ ระหว่างยุคกลาง ม้าสายนี้เป็นที่ต้องการของทหารอย่างแรง เพราะต้องการเอาไปให้อัศวินที่ใส่เกราะเหล็กออกทำการรบ ความต้องการใช้ม้าในสงครามนั้นส่งจึงผลให้ม้าสายนี้เกือบสูญพันธุ์ไปหลายหน จนล่วงมาถึงในยุคปัจจุบันม้าพันธุ์นี้กลับเป็นที่นิยมนำมาขี่เล่น ใช้เทียมรถม้า และมีบ้างที่นำมาใช้ขี่แบบเดรสสาจ
การมีสีดำของม้าสายนี้ นั้นเน้นว่าต้องดำแบบดำมัน โดยไม่อนุญาตให้มีสีอื่นเข้าปะปน ยกเว้นมีจุดขาวที่หน้าผากเท่านั้น ที่อนุญาตให้ขึ้นทะเบียนได้ แต่ก็หายากยิ่งนัก และสีอื่นที่พอจะหาได้คือสี Chestnut ความสูงของม้าตัวเมียและม้าตอนจะอยู่ที่ประมาณ 15.2 แฮนด์ (157 ซม.)
ตัวผู้จะสูงกว่าเล็กน้อย

ในปัจจุบันสามารถแบ่งม้าฟรีเชี่ยนออกเป็น 2 ประเภท ประเภทแรกคือ สวยคลาสสิกหรือสวยแบบบาโรก Baroque ลักษณะเด่นของประเภทนี้คือการมีรูปร่างในแบบ ม้าสเปน นั่นคือ ลำคอโก่งเหมือนคันศร มีกระดูกใหญ่ มัดกล้ามเยอะ หูเล็ก ขาสั้นและแข็งแรง อีกประเภทคือ สวยแบบสปอร์ต ประเภทหลังนี้จะมีกระดูกที่เรียวเล็กกว่า ไม่เน้นรูปร่างเหมือนประเภทแรก แต่จะเน้นลีลาการย่างก้าว และเป็นที่นิยมในเวทีประกวดมากกว่าประเภทแรก
บางกระแสเชื่อกันว่า ม้าสายนี้สืบทอดสายพันธุ์มาจากม้าจากป่าหรือป่าดำ Black Forest ของประเทศอังกฤษ (ประเทศอังกฤษเขานำม้าไปปล่อยในป่าชุมชนของเขา และเมื่อม้ามีลูกหลานแพร่พันธุ์มากเข้าก็ให้จับขายนำเงินเข้า อบต. ) โดยในยุคโรมันเรืองอำนาจ ได้มีการนำเข้าม้าบรรพบุรุษสายนี้ไปยังอังกฤษ ภายหลังก็ได้ผสมกับม้าพื้นเมืองของอังกฤษ เช่น ม้า ไชร์ ม้าไคล์เดสเดล ม้าพันธุ์เฟลโพนี่ และเดลโพนี่ (the Shire horse, Clydesdale, Fell Pony and Dales Pony ) และปล่อยทิ้งไว้ในป่า ภายหลังคนเห็นลักษณะดีก็เริ่มเอามาพัฒนาพันธุ์
สมุดทะเบียนประวัติม้า สายนี้เรียกว่า Friesch Paarden Stamboek หรือเรียกย่อๆเป็นที่รู้กันว่า FPS เริ่มมีในปี ค.ศ. 1879 โดยกลุ่มชาวบ้านในเมืองดัชท์ โดยมีจุดประสงค์ก็เพื่ออนุรักษ์ม้าสายนี้ให้เป็น Pure Bred เอาไว้ให้ได้
แม้ ว่าฟรีเชี่ยนจะมีอายุแค่ 300-400 ปี แต่มันก็จัดว่าเป็นม้าต้นสายของม้านอร์ฟอร์ก ทรอทเทอร์ (ต้นสายของแฮกนี อีกทอดหนึ่ง) และม้ามอร์แกน ในเมืองไทยปัจจุบันเริ่มมีการนำพ่อม้าฟรีเชี่ยนไปปรับปรุงสายพันธุ์ม้ากัน บ้างแล้วอาทิเช่น ภูผาหมอก